Een rotte biet? Bekijk hem goed!

Wortelrot kent vele oorzaken. Zo zijn wortelrot door rhizoctonia, aphanomyces, violetwortelrot, phoma en valse meeldauw het gevolg van aantasting door een schimmel. Ook aaltjes (het stengelaaltje), insecten (de bietenmot) en gebreksziekten (boriumgebrek) kunnen leiden tot wortelrot. De oorzaak achterhalen is belangrijk om dezelfde problemen in de toekomst te kunnen beperken. 

Rhizoctonia
Wortelrot door rhizoctonia begint altijd onder het grondoppervlak. Bij een beginnende aantasting zijn zwarte ronde plekjes (lesies) zichtbaar op de wortel (foto 1). Dit breidt zich vervolgens verder uit, waardoor de hele biet kan rotten. Het kan op alle grondsoorten voorkomen en wordt bevorderd door warme en vochtige omstandigheden. Ook voorvruchten met gras, peen en schorseneren kan rhizoctonia verergeren.

Foto 1. Wortelrot door rhizoctonia kenmerkt zich door zwarte ronde vlekjes (lesies) op de wortel. 

Aphanomyces
Wortelrot door Aphanomyces kenmerkt zich door insnoeringen in de wortels net onder grens van bodem en lucht (foto 2). Het wordt bevorderd door natte omstandigheden, een lage pH, nauwe vruchtwisseling en slechte bodemstructuur. Het komt vooral voor op zand-, dal-, veen- en zavelgronden. 
 

Foto 2. Insnoering door aphanomyces.

Violetwortelrot
Violetwortelrot kenmerkt zich door een fluweelpaarse verkleuring van de wortel (foto 3). Het rot ontstaat meestal vanuit de punt. Het komt voor op zavel- en kleigronden en wordt bevorderd door een slechte bodemstructuur en hoge temperatuur.
 

Foto 3. Violetwortelrot ontstaat vanuit de punt, waarbij fluweelpaarse verkleuringen zichtbaar zijn op de wortel.

Phoma
Wortelrot door phoma kenmerkt zich door diep, zwart rot, vaak aan één zijde van de kop (foto 4). Het komt voor op percelen met een hoge pH in combinatie met voldoende vocht. 

Foto 4. Pleksgewijze aantasting vanuit de kop, waarbij het rot diep de wortel intrekt is een kenmerk van phoma.

Valse meeldauw
Wortelrot door valse meeldauw ontstaat vanuit het hart (foto 5). Bij licht aangetaste bieten is grijspaars schimmelpluis te vinden op de groene hartbladeren. Het wordt bevorderd door hoge luchtvochtigheid (>90%) en lage temperaturen in juni/juli. Het komt voor op alle grondsoorten.

Foto 5. Hartrot door valse meeldauw.

Stengelaaltjes
Wortelrot door stengelaaltjes begint met scheuren in de kop, waarna de hele biet rot kan worden (foto 6). Bij de scheuren zijn kurkachtige plekjes zichtbaar net onder de schil. Aantasting wordt bevorderd door natte en koude voorjaren in combinatie met voorvruchten van uien, luzerne, erwten en tuinbonen. Het komt voor op klei- en zavelgronden.

Foto 6. Wortelrot door stengelaaltjes begint met scheuren in de kop van de biet.

Bietenmot
Wortelrot door de bietenmot begint vanuit de kop (foto 7), doordat de larve van de bietenmot via de bladstelen de kop binnendringt. Aantasting wordt bevorderd door droge en warme omstandigheden in de maanden juli en augustus. 

Foto 7. Wortelrot door de bietenmot begint vanuit het hart.

Boriumgebrek
Wortelrot door boriumgebrek begint ook vanuit het hart (foto 8) en lijkt daardoor veel op aantasting door de bietenmot en valse meeldauw. Opvallend bij boriumgebrek zijn de verticale kurkachtige streepjes op de bladstelen en de barstjes in de bladeren. Het komt vooral voor op zand- en dalgronden met een pH >5,8. 

Foto 8. Wortelrot door boriumgebrek begint vanuit de kop en de zijkant van de biet.

Oorzaak achterhalen
Er zijn verschillende hulpmiddelen om de oorzaak te achterhalen. Zo vindt u op www.irs.nl de ziekten en plagen applicatie, die u helpt het probleem vast te stellen. Deze app is ook beschikbaar voor de smartphone. Ook is er een interactieve video over Herkenning van Wortelrot. Door de plek(ken) in het perceel vast te leggen, is het bij sommige problemen mogelijk om pleksgewijs maatregelen te nemen. Zo kan op plekken met stengelaaltjes in een volgende bietenteelt bijvoorbeeld granulaat worden toegepast in de plekken, of bij boriumgebrek niet teveel kalk gestrooid worden. Omdat sommige ziekten, zoals rhizoctonia, violetwortelrot en stengelaaltjes ook in andere gewassen kunnen voorkomen, kunnen dan ook al maatregelen voor andere teelten worden genomen. Eén van de maatregelen op korte termijn in de bietenteelt is het zo snel mogelijk leveren van de suikerbieten. 

Bewaar geen rotte bieten
Bekijk regelmatig de suikerbieten in uw perceel. Met name de wortels in de grond. Dit zorgt ervoor dat u niet verrast wordt als bieten tijdens het rooien rot blijken te zijn. Omdat het rottingsproces in de bewaarhoop gewoon doorgaat, is het advies de bieten niet te bewaren maar zo snel mogelijk te leveren.