Antiluisdek gerst vermindert aantasting door bladluizen en vergelingsziekte

Uit proeven in binnen- en buitenland is de afgelopen jaren gebleken dat het zaaien van een dat het zaaien van een antiluisdek gerst, overigens teelttechnisch vergelijkbaar met het zaaien van een antistuifdek gerst, leidt tot minder bladluizen op de suikerbieten en bovendien minder vergelingsziekte. In dit bericht laten we de resultaten zien. Ook vindt u meer informatie over de aanleg van een antiluisdek gerst en het tijdig vernietigen hiervan, om concurrentie met de suikerbieten te voorkomen.

Aanleg antiluisdek
Voor de beheersing van bladluizen is het belangrijk dat de gerst (60 kg/ha) breedwerpig wordt gezaaid voordat de suikerbieten worden gezaaid. In het kader van het voorkomen van winderosie is op zandgronden al veel ervaring met het inzaaien van een antistuifdek gerst. Telers op deze percelen zaaien dat vaak alleen op de stuifgevoelige koppen, maar zouden dit op het hele perceel kunnen toepassen voor de bladluisbeheersing. In de teelthandleiding ‘Inzaaien van zomergerst’ vindt u meer informatie en de diverse mogelijkheden om de gerst te zaaien. Op kleigronden is dit het makkelijkst door de gerst net voor de zaaibedbereiding met de kunstmeststrooier over het perceel te strooien. Middels de zaaibedbereiding wordt dit dan voldoende ingewerkt. Daarna kunnen de suikerbieten worden gezaaid. Als een teler na opkomst de lds-bespuitingen uitvoert, zal dit de ontwikkeling van de gerst remmen, maar dat is geen probleem. 

Foto 1. Aanleg van een antiluisdek gerst voor het zaaien van de suikerbieten leidt tot minder vergelingsziekte op het einde van het seizoen (Foto’s: KBIVB).

Minder bladluizen – minder vergelingsziekte
In 2021 tot en met 2023 zijn in samenwerking met enkele buitenlandse bieteninstituten proeven aangelegd om de effecten van een antiluisdek gerst op bladluizen en vergelingsziekte te onderzoeken. Bij de veldjes met gerst zaten er verhoudingsgewijs minder luizen op suikerbieten (figuur 1), nam het aantal natuurlijke vijanden toe en was de verspreiding van virus over het perceel geringer (foto 1) in vergelijking met veldjes zonder gerst. Waarschijnlijk wordt dit veroorzaakt doordat de bieten worden verborgen door de gerst en de bladluizen de bieten minder makkelijk kunnen vinden. Daarnaast kunnen de bladluizen zich mogelijk ook moeilijker verspreiden van biet naar biet als hier gerst tussen staat. Het blijft echter nog wel altijd noodzakelijk om bladluizen in suikerbieten te blijven tellen en in te grijpen zodra schadedrempels worden overschreden.

Figuur 1. Het aantal groene bladluizen per plant op suikerbieten met een antiluisdek gerst en zonder een antiluisdek gerst. In deze proef zijn geen insecticiden toegepast, waardoor de aantallen bladluizen zeer hoog waren in juni. In mei werd de schadedrempel van de groene luizen in veldjes met gerst echter later bereikt, waardoor later ingrijpen tegen bladluizen in veldjes mogelijk is. Dit onderzoek is onderdeel van de PPS Virus en vectorbeheersing en is mede mogelijk gemaakt door Topsector ‘Tuinbouw & Uitgangsmaterialen’.

Vernietigen antistuifdek
Als de gerst te groot wordt, dan zal deze gaan concurreren met de suikerbieten. Dit kan leiden tot grote opbrengstverliezen voor de suikerbieten. Daarom is het advies om de gerst dood te spuiten met een grassenmiddel zodra de bladeren van de gerst 10-15 cm lang zijn of de bieten in het 6-bladstadium staan. Het is moeilijker om gerst dood te spuiten zodra deze langer is dan 10-15 cm en gaat uitstoelen. Het advies is om een aparte bespuiting uit te voeren met een grassenmiddel en dit dus niet te combineren met een lds bespuiting. Gerst wordt overigens ook door Conviso One bestreden. Een vroege bespuiting met Conviso One zal de functie van de gerst en dus het effect op luis verminderen.

Foto 2. Een antiluisdek gerst leidde tot meer natuurlijke vijanden van de groene perzikluis, zoals lieveheersbeestjes. Het is wel belangrijk de gerst dood te spuiten zodra deze 10-15 cm lang is. Daarna is het lastiger te bestrijden en kan dan leiden tot opbrengstderving in de suikerbieten.

Meer informatie
In de teelthandleiding vindt u meer informatie over bladluizen, vergelingsziekte en een antistuifdek gerst.