4.9 Boriumbemesting

Versie: april 2023

Een tekort aan borium veroorzaakt bij bieten hartrot. De belangrijkste verschijnselen hiervan zijn het afster­ven en zwart verkleuren van de jongste blaadjes midden in de kop en de vorming van nieuwe zij­scheuten (zie figuur 4.9.1). De kans op boriumgebrek is het grootst op percelen met een te lage boriumtoestand van de bouwvoor. Een slechte structuur, hoge pH (>5,8) en watergebrek verhogen de kans op boriumgebrek. Boriumgebrek is nadelig voor zowel de wortelopbrengst als de interne kwaliteit van de biet.

Boriumgebrek komt vooral voor op zandgronden (zowel de alluviale als de diluviale zand­gron­den), maar kan ook voorkomen op rivierklei-, dal- en lössgronden. Zeekleigronden zijn van nature borium­rijk.

In incidentele gevallen kunnen bieten op zeekleigrond ook last van boriumgebrek hebben. Meestal betreffen dit percelen met een dun kleipakket, in jaren met een droge zomer en droog najaar. Op basis van ervaringen in het verleden kan men overwegen om tegen boriumgebrek preventieve maatregelen te nemen.

Afbeelding met groen, groente Automatisch gegenereerde beschrijving
Figuur 4.9.1 Boriumgebrek veroorzaakt hartrot en kan een forse opbrengstderving veroorzaken. De gebreksverschijnselen op deze foto werden veroorzaakt door een te hoge pH (6,9) op zandgrond.

4.9.1 Hoogte van de boriumgift

Via grondonderzoek (extractie met heet water) kan men vaststellen of de bouwvoor voldoende borium bevat en hoeveel borium wordt geadviseerd (zie tabel 4.9.1). Tegenwoordig vindt op veel percelen grondonderzoek op borium plaats op basis van extractie met CaCl2 (ook wel PAE-methode genoemd). Voor borium is deze methode echter nog niet gevalideerd en opgenomen in het Handboek Bodem en Bemesting.

Tabel 4.9.1 Waardering boriumtoestand en adviesgiften.

waardering boriumgehalte (mg/kg grond) adviesgift (kg B/ha)
vloeibare boriummeststof, boriumhoudende mengmeststof vaste boriummeststof
zeer laag <0,20 0,4 1,5
laag 0,20-0,29 0,3 1,0
vrij goed 0,30-0,35 0,2 0,5
goed >0,35 0 0

Bij afwezigheid van een bodemanalyse is het advies voor gronden die gevoelig zijn voor borium­gebrek (vooral lichte, droogtegevoelige gronden) om minimaal 400 gram borium per hectare te geven.

4.9.2 Tijdstip van toediening

Vaste boriummeststoffen, zoals Borax, moet men bij voor­keur voor het zaaien toedienen. Vloeibare boriummeststoffen kan men spuiten in de periode vlak voor het zaaien tot en met het sluiten van het gewas. Er is een lichte voorkeur voor een bespuiting bij het zaaien. Percelen die sterk gevoelig zijn voor boriumgebrek kunt u het beste borium geven bij het zaaien, gevolgd door een tweede gift voor het sluiten van het gewas. Veelal kunnen vloeibare boriummeststoffen gemengd met herbiciden worden gespo­ten. Lees ook de aanwijzingen op het etiket. Als er onvoorzien in juli of begin augustus boriumgebreksverschijnselen optreden, kan men verslechtering van de situatie trachten te voorkomen door ongeveer 400 gram B per hectare te spuiten. Bij twijfel over al dan niet boriumgebrek kan men het boriumgehalte van de jongst volgroeide bladeren laten onderzoeken. Bij B-gehalten beneden 3,2 mg B per 100 gram droge stof is de kans op boriumgebrek groot.

4.9.3 Keuze van de meststof

Voor een bemesting met een borium­mest­stof kan men Borax gebruiken, maar deze meststof geeft door de geringe be­no­digde hoeveelheden (5 tot 15 kg/ha) vaak problemen wat betreft de regelmaat van verde­ling.

Er zijn goed oplosbare boriummeststoffen verkrijgbaar, die men zowel vóór opkomst als na opkomst van de bieten met een landbouwspuit kan toedienen. In tabel 4.9.2 staan enkele van de belangrijkste borium- en boriumhoudende meststoffen. Het boriumgehalte van de meeste dier­lijke mestsoorten bedraagt 3 tot 5 gram per ton.

Tabel 4.9.2 Enkele van de belangrijkste borium- en borium­houdende meststoffen.
productnaam borium
Agrifirm bietenmix1 0,2%
Agrifirm bietenzout2 0,06%
Brassitrel Pro3 3,9%
Borax 11,0%
Boron 150 g/l
Bortrac 150 150 g/l
EPSO Microtop4 0,9%
Fertichel Borium 135 g/l
FoliPlus Borium 150 g/l
Nitrakali plus5 0,05%
Solubor DF 17,4%
Unika chili6 0,2%

1 Agrifirm bietenmix bevat tevens 15,4% N, 1,3% MgO, 18,4% Na2O en 6,2% SO3.

2 Agrifirm bietenzout bevat tevens 50% Na2O.

3 Brassitrel Pro bevat tevens 7,7% MgO, 0,3% Mo en 4,6% Mn.

4 EPSO Microtop bevat tevens 15% MgO, 31% SO3 en 1% Mn.

5 Nitrakali plus bevat tevens 15% N, 9% K2O en 21% Na2O.

6 Unika chili bevat tevens 14% N, 2,5% SO3 en 8,5% Na2O.

Contactpersoon

André van Valen
Bodem / bemesting / mechanisatie

Mogelijk ook interessant