Versie: mei 2018
Een voldoende hoog organische stofgehalte van de bouwvoor is erg belangrijk. Op zand- en dalgrond is het vooral van belang voor de vochtvoorziening en het adsorberend vermogen, op kleigrond vooral voor de structuur. Om het gehalte aan organische stof op peil te houden moet gemiddeld per jaar 2.000 kg effectieve organische stof per hectare worden aangevoerd. Deze hoeveelheid kan van perceel tot perceel sterk variëren. De afbraak van organische stof in de bodem is namelijk afhankelijk van diverse bodemkenmerken, zoals de aard van de organische stof (ouderdom, C/N verhouding), de ontwateringstoestand en de pH. Lopend onderzoek moet meer duidelijkheid geven over perceelsafhankelijke afbraaksnelheid van organische stof.
Onder effectieve organische stof verstaat men de hoeveelheid organische stof die na één jaar nog in de bodem aanwezig is. De belangrijkste organische stofbronnen zijn wortel- en stoppelresten, groenbemestingsgewassen, compost en dierlijke mest.
Indien stro op het land achterblijft en wordt ondergeploegd, zal voor de vertering hiervan circa 7 kg stikstof per 1.000 kg stro nodig zijn, die men in de vorm van kunstmest of dierlijke mest moet geven. Dit moet gebeuren in het najaar over het stro (voor het ploegen). Als de extra N-gift niet in het najaar is gegeven, verdient het aanbeveling dit alsnog in het voorjaar te doen.
Indien het stro in eerste instantie boven op de grond blijft liggen en pas later samen met de groenbemester wordt ondergeploegd, hoeft men geen extra stikstof voor de vertering van het stro te geven. De belangrijkste groenbemestingsgewassen voor suikerbieten zijn gele mosterd, bladrammenas en gras. Gras is om diverse redenen minder geschikt voor bieten. Gras is onder andere waardplant voor diverse aaltjes en insecten, zoals ritnaalden en emelten. Zie hoofdstuk 5.6 Groenbemesters van deze teelthandleiding voor meer informatie over groenbemesters en de invloed van ziekten en plagen op de keuze van de groenbemester.
Suikerbieten stellen hoge eisen aan de wijze van voorbewerken en onderploegen van met name grasgroenbemestingsgewassen. De grond moet voldoende droog zijn, dus tijdig en onder gunstige omstandigheden ploegen. Kruisbloemigen, zoals bladrammenas en gele mosterd, hebben als voordeel dat men ze nog vrij laat, tot uiterlijk 10 september, kan zaaien. Deze gewassen zijn vorstgevoelig en verteren sneller dan gras. Hierdoor komt vrij kort na het onderploegen of doodvriezen stikstof uit deze gewassen vrij. Indien dit gebeurt vóór februari kan deze stikstof, of een deel ervan, meegenomen worden in het Nmin-monster in februari. Een extra aftrek van het advies is dan niet meer nodig. Voor het gebruik van dierlijke mest en compost moet men rekening houden met de wettelijke bepalingen die hieraan verbonden zijn. Men moet onder andere rekening houden met de Meststoffenwet en het Besluit Gebruik Meststoffen (BGM). In paragraaf 4.14 staan de belangrijkste regels.
In tabel 4.19 staat hoeveel effectieve organische stof men met diverse bronnen gemiddeld aanvoert. Een uitgebreid overzicht is te vinden in het Handboek Bodem en Bemesting.
Tabel 4.19 Gemiddelde aanvoer van effectieve organische stof met enkele belangrijke organische stofbronnen.
wortel- en stoppelresten |
groenbemesters |
organische meststoffen |
|||
gewas |
(kg/ha) |
gewas |
(kg/ha) |
meststof* |
(kg/t) |
wintertarwe |
1.650 |
gele mosterd |
875 |
d.m. varkens |
25 |
wintertarwe+stro |
2.600 |
bladrammenas |
875 |
d.m. zeugen |
10 |
zomergerst |
1.300 |
raaigras |
1.100 |
d.m. rundvee |
50 |
zomergerst+stro |
1.900 |
phacelia |
650 |
v.m. kippenstrooisel |
120 |
consumptie-/zetmeelaardappelen |
875 |
wikke |
650 |
v.m. vleeskuikens |
150 |
pootaardappelen |
955 |
afrikaantjes |
850 |
v.m. rundvee |
110 |
suikerbieten+loof |
1.275 |
groencompost |
160 |
||
uien |
300 |
champost |
106 |
||
prei, inclusief blad |
450 |
GFT |
218 |
||
snijmaïs |
675 |
groencompost |
80 |
||
cichorei |
775 |
* d.m.= dunne mest; v.m.= vaste mest.
Contact: Peter Wilting
De lijst van in suikerbieten toegelaten gewasbeschermingsmiddelen is geactualiseerd en is te raadplegen op onder andere de IRS-site: www.irs.nl/toelatingssituatie. Deze lijst wordt geactualiseerd door de BO Akkerbouw.
De gegevens die iedere teler na levering van de bieten toegestuurd krijgt kan eveneens nuttige informatie bevatten over de teelt van het afgelopen seizoen. Grote verschillen in kwaliteitscijfers tussen de geleverde vrachten kunnen duiden op een heterogeen perceel of haarden van ziekten en plagen. In dit bericht zijn links naar meer informatie te vinden over de belangrijkste oorzaken van een slechte bietenkwaliteit en eventuele verbetermaatregelen.